Duurzaamheid kent geen tijd
‘Oude technieken niet verloren laten gaan’ is een van de doelstellingen van Bronsgieterij de Hooischuur in Alkmaar. Bronsgieten is een eeuwenoud ambacht, en een enorm arbeidsintensief proces waarbij veel vakmanschap komt kijken. Bij de Hooischuur proberen ze de technieken zo goed mogelijk over te brengen op de volgende generatie.
De Bronsgieterij werkt vooral in opdracht van kunstenaars en particulieren. Zij kunnen modellen van klei, was of hout inbrengen. De meeste opdrachtgevers willen dat in brons laten gieten omdat dit materiaal generaties meegaat. ‘In veel gevallen gaan de beelden die hier worden ingebracht, gepaard met een bijzonder verhaal. Vanwege de kostbaarheid van het materiaal laten de meeste mensen niet zomaar een beeld in brons gieten. Vaak zijn het bijzondere herinneringen die mensen willen vastleggen’, zo vertelt een van de bronsgieters.
Alle bronsgieters bij de Hooischuur zijn vrijwilligers. Zij maken zelf werk, restaureren en organiseren workshops waarbij ze de cursisten de kneepjes van het vak leren. Ze werken alle volgens de cire perdue-(‘verloren was’)methode, die een lange geschiedenis kent. Al halverwege het derde millennium voor Christus werd in Mesopotamië een vergelijkbare methode ontwikkeld. Het uit klei vervaardigde model wordt bekleed met een laag was en daarna weer met een laag klei. Door de was te smelten, ontstaat een dunne, holle vorm, die gevuld word met gesmolten brons. De Hooischuur gebruikt brons van 90% koper en 10% tin: ‘de ideale verhouding’. Om dit materiaal zo goed mogelijk tot zijn recht te laten komen, of om het beeld meer uitstraling te geven, wordt het brons soms gepatineerd. Bij deze techniek verkleurt het brons in lichte mate, bijvoorbeeld in een groentint.
Doorsnede van de cire-perdue-methode
In deze werkplaats ontstond ook de bijzondere bronzen buste van de componist Simeon ten Holt, vooral bekend van de Canto Ostinato. De buste is gemaakt door Fabio Pravisani en aangekocht door de Foundation Simeon ten Holt. Pravisani leerde het bronsgieten bij de Hooischuur en past dit al langer toe op eigen beeldhouwwerk.
Fabio Pravisani, Simeon ten Holt, 2015