Nieuwe glans voor kunstwerk Henri Moore
Laura Stamps, conservator van het Gemeentemuseum Den Haag, blogde een poosje geleden over Henry Moore’s Locking Piece, één van de permanente sculpturen in de tuin van het museum, dat binnenkort vergezeld wordt door de gekozen buitenwerken van de ZomerExpo.
‘To be an artist is to believe in life’
“Hier stond toch nooit zo’n groot beeld?”, schreeuwt een buurtbewoner me toe vanaf de overkant van de straat. Ik sta net te kijken hoe restauratoren Eveline Los en Vera Bakker Henry Moore’s Locking Piece (1963-64) vanaf een steiger in de was aan het zetten zijn. “Je gaat me toch niet vertellen dat dit geweldige beeld je nu pas opvalt?”, roep ik lachend terug. “Jazeker”, versta ik nog en weg is hij.
Eventjes ben ik onthutst. We hebben het hier wel over een werk van Henry Moore (1898 – 1986), de meester van de moderne beeldhouwkunst. Over een van zijn beste late composities nog wel, een werk met indrukwekkende afmetingen bovendien. Hoe kun je uitgerekend deze sculptuur missen… Alhoewel, jarenlange blootstelling aan weer en wind hebben het werk wel een doffe groenige aanslag gegeven. Het was één geworden met het groene grasveld en de grijze gevel van het GEM/Fotomuseum erachter.
Nu Locking Piece is schoongemaakt, is het donkerder en egaler geworden en daardoor valt het nu veel meer op. Het dwingt me het sculptuur opnieuw te bekijken, me opnieuw af te vragen waarom ik er zo gesteld op ben. Het is eigenlijk heel simpel. Alles klopt aan Locking Piece. Het is een volstrekt geloofwaardig beeld en dat heeft vast te maken met de oorsprong ervan. Moore was ‘tremendously excited’ door alle natuurlijke en menselijke vormen. Hij omringde zich in zijn atelier met stenen, schelpen, botten en schedels en zag daar steeds weer overeenkomsten tussen.
Het idee voor Locking Piece ontstond toen hij argeloos met twee kiezelstenen zat te spelen. Op een gegeven moment grepen ze op zo’n manier in elkaar dat het hem de grootste moeite kostte ze weer te scheiden. Van de talloze ‘fitting together’ sculpturen die hij naar aanleiding van ‘deze ontdekking’ maakte, beschouwde hij Locking Piece als de beste. Pas veel later in zijn carrière besefte hij dat de kiem voor dit idee eigenlijk al veel eerder gelegd was, namelijk op het moment dat hij zag hoe een gewricht (kogel en kom) in elkaar zit.
Hoe dan ook, de essentie van de vormentaal van Moore ligt in ‘de (menselijke) natuur’. Iets wat in ons allemaal verankerd zit, maar dat moeilijk treffend te beschrijven of verbeelden is. En toch slaagt Moore daar in. ‘To be an artist is to believe in life’ is een gevleugelde uitspraak van hem. Niet alleen de menselijke natuur, maar ook dat rotsvaste vertrouwen erin is aanwezig in zijn werk. En dat werkt aanstekelijk.
Locking Piece zal in de komende tijd niet alleen opnieuw de strijd aan moeten gaan met de elementen. Vanaf half maart 2013 moet het zich ook verhouden tot andere buitensculpturen. Deze worden geplaatst in het kader van de manifestatie Ja Natuurlijk. Een ‘binnen en buiten’ tentoonstelling waarin aan de hand van werk van hedendaagse kunstenaars wordt uitgezocht wat nu eigenlijk ‘natuurlijk’ is. Moore’s Locking Piece zal ook in deze hedendaagse context weer prachtig tot zijn recht komen, daarvan ben ik overtuigd.
*Locking Piece is een editie van drie bronzen, de andere twee staan bij de Tate Gallery in Londen en in Banque Lambert in Brussel.
Dit artikel verscheen eerder op de blog van het Gemeentemuseum.